Is wereldburgerschap echt iets anders dan burgerschap?

Is wereldburgerschap echt iets anders dan burgerschap?

Unesco-event 2018: een verslag. De leerling van nu moet leren feiten van nonsens te onderscheiden en een kritische blik te hebben. Hij moet zich bewust zijn van zijn eigen culturele identiteit, en die van de ander respecteren en waarderen. Is dat burgerschap of wereldburgerschap of allebei?

Technologische ontwikkelingen maken dat het onderwijs verandert. Computers kunnen veel, maar mensen hebben op hun beurt vaardigheden die computers niet hebben. In de toekomst moeten we de sterkste punten van beiden weten te combineren.

Conservatief

Maar eigenlijk is onderwijs vrij conservatief, docenten geven les zoals zij zelf les hebben gekregen. “Preparing students for the future, not our past” was dan ook de ondertitel van de lezing van Andreas Schleicher, de hoofdspreker op het Unesco event 2018. Schleicher is directeur van de afdeling Education and Skills bij de OECD en onder meer verantwoordelijk voor de PISA-onderzoeken waarin leerlingen wereldwijd met elkaar worden vergeleken.

Image
Andreas Schleicher. (Foto: Jan Sluijter)

Wereld in het klein

De school, zei Schleicher, is een plek waar leerlingen direct in contact kunnen komen met de diversiteit in de samenleving. Een wereld in het klein. Tegelijk kunnen ze daar ook leren over mondiale ontwikkelingen die ook op henzelf effect kunnen hebben, zoals waar de kleding vandaan komt die je voor een prikkie hebt gekocht in een grote keten.

‘De leerling van nu moet leren feiten van nonsens te onderscheiden en een kritische blik te hebben.’
Andreas Schleicher

Verandering

Maar leren verandert, de manier waarop mensen aan informatie komen verandert. En het onderwijs moet daarin mee. Vroeger zocht je kennis op in de encyclopedie en wist je dat dat uitgebreid onderzocht was en betrouwbaar. Je leerde kennis uit je hoofd die je niet zo één twee drie op kon zoeken. Nu heb je via internet juist heel gemakkelijk toegang tot informatie, maar is de betrouwbaarheid een vraagstuk. Welke informatie krijg jij gepresenteerd op basis van de algoritmen, en hoe betrouwbaar is die dan?

Kritische blik

De leerling van nu moet leren feiten van nonsens te onderscheiden en een kritische blik te hebben. Hij moet zich bewust zijn van zijn eigen culturele identiteit, en die van de ander respecteren en waarderen. En hij moet in het onderwijssysteem voldoende kansen krijgen om internationale ervaringen en interculturele relaties op te doen.

Image
V.l.n.r. Ron Bormans, Andreas Schleicher en Senay Özdemir (Foto: Nederlandse Unesco Commissie | Jan Sluijter)
V.l.n.r. sprekers Ron Bormans en Andreas Schleicher en debatleider Senay Özdemir. (Foto: Jan Sluijter)

Mondiale vaardigheden

Global competence, noemt de OECD dit: mensen moeten beschikken over mondiale vaardigheden. In 2018 is global competence voor het eerst deel van PISA. Uitslagen zijn er nog niet, maar de OECD hoopt dat de resultaten aanleiding zullen zijn om mondiaal onderwijsbeleid te actualiseren en meer ruimte te geven aan dit type vaardigheden.

Lokaal perspectief

Ron Bormans, collegevoorzitter van de Hogeschool Rotterdam, plaatste het begrip wereldburgerschap vervolgens in een lokaal perspectief. Hij noemde de school een dorp in de stad, waarbinnen je als student kunt oefenen met de vaardigheden die je in het werkende leven van pas komen – wanneer de samenleving een appèl doet op dat wat jij hebt geleerd. En daarbij zijn het mondiale en het lokale perspectief helemaal geen tegenstelling – eigenlijk zijn het twee kanten van dezelfde medaille: het zijn dezelfde vaardigheden die je nodig hebt.

Image
Ron Bormans
Ron Bormans, collegevoorzitter van de Hogeschool Rotterdam. (Foto: Jan Sluijter)

Discussie

In de levendige discussie na afloop ging het onder andere over het bevorderen van diversiteit binnen organisaties en over de relatie tussen wereldburgerschap en burgerrechten.

Ron Bormans schreef een blog over het event.

De powerpoint van Andreas Schleichers presentatie.

De Nederlandse Unesco Commissie organiseert jaarlijks een event rondom een van de domeinen van Unesco. Dit jaar lag de focus op onderwijs, met een discussie over de vraag ‘Is er ruimte voor Wereldburgerschap?’. Eerdere edities gingen over erfgoed in crisissituaties en kunst & wetenschap.

Loading...