De Nederlandse Unesco Commissie heeft recent een nieuw initiatief gelanceerd dat gericht is op het ontwikkelen van alternatieve financieringsmodellen voor erfgoedgemeenschappen. Het project is een belangrijke stap in het versterken van de rol van erfgoedgemeenschappen in het beheer en behoud van cultureel erfgoed en heeft als doel een duurzamer, inclusiever en eerlijker financieringssysteem voor de erfgoedsector te creëren.
Verdrag van Faro
Het project is geïnspireerd door het Verdrag van Faro, een internationale overeenkomst die in 2005 in Portugal werd ondertekend. Het Verdrag benadrukt de cruciale rol van cultureel erfgoed in het bevorderen van sociale cohesie en duurzame ontwikkeling en erkent de rechten van individuen en gemeenschappen om actief betrokken te zijn bij erfgoed. Het concept van ‘erfgoedgemeenschappen’ staat hierin centraal: groepen mensen die samen bepaalde waarden hechten aan cultureel erfgoed en zich inzetten voor het behoud daarvan voor toekomstige generaties.
De aanleiding voor dit project ligt in de bevindingen van het Unesco-beleidsadvies On(ver)vangbaar. De innovatieve kracht van the culture, waarin de Commissie concludeerde dat het huidige Nederlandse cultuurbestel, dat nog sterk gericht is op instellingen, niet meer voldoet. Tegenwoordig worden culturele ontwikkelingen steeds meer gevormd door erfgoedgemeenschappen en individuen, die in het huidige systeem onvoldoende ondersteuning krijgen.
Behoeften van gemeenschappen
Met dit project wil de Unesco Commissie de focus verleggen naar financieringsmodellen die beter passen bij de behoeften van deze gemeenschappen. Door middel van participatief onderzoek, het ontwikkelen van een gids met goede voorbeelden, en het uitvoeren van een pilot in samenwerking met een Nederlandse gemeente, zoekt Unesco naar alternatieve manieren om de erfgoedsector eerlijker, inclusiever en duurzamer te maken.
Heb jij ideeën of goede voorbeelden van alternatieve financieringsmodellen voor erfgoedgemeenschappen? Neem gerust contact met ons op via info@unesco.nl en draag bij aan een eerlijker en duurzamer erfgoedlandschap.
Dit project wordt mogelijk gemaakt door het Faro-programma van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het projectplan vind je hier.
Erfgoed is overal
Volgens het Verdrag van Faro is een erfgoedgemeenschap een groep mensen die samen cultureel erfgoed belangrijk vinden en dit willen bewaren en doorgeven. Dit kan gaan om oude tradities, maar ook om moderne cultuur.
Voorbeelden van erfgoedgemeenschappen zijn:
- Internet- en digitale culturen, zoals groepen die memes en online geschiedenis bewaren, zoals Instagrampagina’s @sainthoax en @diet_prada.
- Streetwear- en sneakerfans, die de geschiedenis van mode en sneakers levend houden, waaronder Palet, Daily Paper, The New Originals en Patta.
- Herdenkingen en vieringen, zoals Keti Koti, de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij of het Iraans Perzisch nieuwjaarsfeest Noroez.
- Straatvoetbalgemeenschappen, die de cultuur van straatvoetbal levend houden, waarbij spelers hun technieken en stijl doorgeven op pleintjes en bij clubs.
- Queer gemeenschappen, die hun geschiedenis vastleggen en documenteren, zoals No One Magazine.
- Tattoo communities, die de kunst van het tatoeëren en de geschiedenis van verschillende stijlen levend houden, met evenementen waar artiesten en liefhebbers samenkomen om ervaringen en technieken te delen.
Het Verdrag van Faro ziet erfgoed als iets levends. Erfgoedgemeenschappen beslissen zelf wat waardevol is en hoe ze het bewaren en delen. Zo blijft erfgoed voor iedereen toegankelijk.
Jouw erfgoed is belangrijk
Erfgoed verbindt ons met het verleden, geeft betekenis aan het heden en vormt de basis voor de toekomst. Het vertelt wie we zijn, waar we vandaan komen en hoe we samen kunnen groeien. Door erfgoed te koesteren, houden we culturen, verhalen en tradities levend voor de generaties na ons.
