Toch is het dat niet! Het is precies waar Unesco voor staat. Juist in een wereld waarin gewapend conflict op tal van plekken uitbarst, waar honderdduizenden mensen op de vlucht onder onmenselijke omstandigheden trachten te overleven, is de oproep voor medemenselijkheid urgent.

Verschrikkingen

De berichten uit het Midden-Oosten ontnemen ons de adem. Dag na dag lijken de verschrikkingen toe te nemen. Er is geen einde in zicht. En te midden van zoveel dood, geweld en agressie lijkt er geen enkele ruimte voor gedachten van vrede. We voelen ons machteloos en vrezen escalatie, in de regio, maar ook in Europa, en in ons eigen land. 

Deze oorlog zorgt daarmee ook in ons land voor polarisatie. Mensen voelen zich onveilig, kinderen kunnen niet meer naar school, bijeenkomsten gaan niet door om veiligheidsredenen. Het is bijna onmogelijk iets over het Midden-Oosten te zeggen zonder een kant te moeten kiezen. 

Wantrouwen

Wat ons vooral verontrust, is dat de strijdende partijen elkaar niet meer als mens zien. Er is slechts wantrouwen en haat. Maar als we elkaars menselijkheid negeren, als we de mens in de ander niet meer willen herkennen, zijn er geen remmen meer en kunnen we elkaar alles aandoen. Dan verwordt de ander tot ding en verdwijnt elke moraliteit.

Toen Unesco na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht was dat vanuit het besef dat voor de handhaving van vrede, de mensheid al datgene moest benadrukken wat ons mensen met elkaar verbindt. Puur vanwege het feit dat je allemaal mens bent. Ongeacht waar je woont, je kleur, je nationaliteit, je religie, je gender of je seksuele geaardheid, als mens ben je ten diepste verbonden met andere mensen. En wat ons verbindt is contact, kennis over elkaar, over elkaars cultuur, respect. Dat is het doel van Unesco’s mandaat: met onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie een brug slaan tussen mensen.

Niet machteloos

Maar, we zijn niet helemaal machteloos, hoeveel ellende, geweld en agressie er ook is. In het Midden-Oosten, Oekraïne, Myanmar, Congo, Jemen, op nog veel meer plaatsen is er oorlog en leed, of het nu de voorpagina’s van de media haalt of vrijwel onzichtbaar blijft. Het benadrukken wat mensen verbindt kan ieder van ons doen. Ieder kan een verschil maken door de verbinding te zoeken met de ander en door op te blijven komen voor menselijkheid. Alleen als we ons in elkaar blijven verdiepen, ook in moeilijke tijden, en onze gezamenlijkheid blijven benadrukken, dan kan begrip groeien en daarmee vrede een kans krijgen.

Sharing Humanity

Unesco zegt het nu, ruim 75 jaar na de oprichting: If we interact and learn from each other, humanity grows. Building peace starts with me and you. Sharing Humanity. Als we de wens hebben in contact te blijven met elkaar, te willen leren van elkaar, worden we meer mens. Bouwen aan vrede begint daarom bij ieder van ons en bij ons allemaal. Zo kunnen we zelf werken aan de voorwaarden voor vrede. Want vrede begint in de hoofden van mensen.

Namens de Nederlandse Unesco Commissie,
Kathleen Ferrier, voorzitter