Al jaren wordt in Nederland de ‘Staat van het Onderwijs’ gepubliceerd om te kijken of het specifieke onderwijsaanbod voor het reguliere onderwijs van primair onderwijs tot hoger onderwijs in ons land toereikend en passend is. De volwasseneneducatie ontbreekt in deze analyse. Op zich vrij bijzonder, omdat zij met het laagste budget binnen de onderwijsbegroting een groep van 2.5 miljoen laaggeletterde volwassenen zou moeten bedienen.
De Unesco-leerstoel Volwasseneneducatie van de Vrije Universiteit Brussel is in de afgelopen jaren bij meer dan 150 onderzoeken betrokken geweest. Daarbij ging het om meer dan 12.500 deelnemers aan educatietrajecten in vrijwel alle arbeidsmarktregio’s in ons land.
Staat van de Volwasseneneducatie
Op maandag 17 juni presenteert de leerstoel in samenwerking met de Nederlandse Unesco Commissie de eerste ‘Staat van de Volwasseneneducatie’. Het rapport geeft inzage in welke deelnemers er worden bereikt en wat de impact is van de trajecten. Daarnaast komt aan bod wat voor soort trajecten wordt gefaciliteerd en of dit klopt bij de vraag van deelnemers, regio en maatschappij. Ten slotte wordt de landelijke aansturing en investering besproken en de vraag gesteld of deze toereikend is.
In een vergelijking wordt helder dat de landen Finland, Zweden, Denemarken en België een andere – structurele – aanpak kiezen als het gaat om het opleiden van korter opgeleiden of praktisch opgeleiden.
Na korte presentaties volgen panelsessies waarin de drie onderwerpen deelnemers en impact, onderwijs en aanbod, en aansturing en investering verder worden uitgediept. De focus is: verbetering.
Als laatste zal de eerste ‘Staat van de Volwasseneneducatie’ – de analyse met een kort advies – overhandigd worden.
Panelsessies
De deelnemers
In 35 arbeidsmarktregio’s worden leertrajecten ‘overige educatie’ voor volwassenen verzorgd. Deze leertrajecten hebben als doel om de basisvaardigheden van inwoners te vergroten. Hierbij gaat het voornamelijk om taal, rekenen en digitale vaardigheden, waarbij in de praktijk het accent ligt op het verbeteren van de taalvaardigheden. De potentiële doelgroep volwassenen (laaggeletterden) is volgens het PIAAC onderzoek 1.3 miljoen volwassenen. Volgens de Algemene Rekenkamer is deze groep met 2.5 miljoen veel groter gezien het feit dat er ook 65-plussers zijn naast mensen die laaggecijferd zijn. Vraag is of en hoeveel mensen van deze groep inwoners wordt bereikt en wat de impact is van deze leertrajecten.
Aanbod
Vraag is welke trajecten volwasseneneducatie er in de 35 arbeidsmarktregio’s gefaciliteerd worden en wat de succesfactoren van dit zo uiteenlopend leeraanbod zijn. Belangrijke pijlers zijn:
- gekwalificeerde docenten en is dit overal mogelijk;
- samenwerking lokaal tussen onderwijsinstellingen en bedrijven en instellingen;
- goede en structurele communicatie bij het zoeken naar creatieve oplossingen voor het beste traject per doelgroep.
Sturing
Een goed en toegankelijk kwalitatief systeem van volwasseneneducatie is afhankelijk van de sturing op de diverse beleidsniveaus. Om de kwaliteit van de volwasseneneducatie op een zelfde wijze en niveau en de kwaliteit te garanderen kan op zowel lokaal, regionaal, maar met name op landelijk niveau sturing worden gegeven aan een duurzaam systeem van volwasseneneducatie. Deze duurzame infrastructuur kan ervoor zorgen dat alle volwassen inwoners gelijke kansen hebben om zich verder te ontplooien.
