Sint Eustatius
Sint Eustatius staat bekend als het eiland dat de nog prille Verenigde Staten als eerste erkende door het afvuren van saluutschoten richting een VS-oorlogsschip. Het eiland was echter ook nauw verweven met de trans-Atlantische slavenhandel aan het einde van de 17e en begin van de 18e eeuw. De bijnaam van Sint Eustatius was destijds ook ‘Golden Rock’, vanwege de belangrijke en winstgevende rol als koloniale handelshaven. Op tientallen plantages op Sint Eustatius kwamen tot slaaf gemaakten terecht. Sporen van die geschiedenis zijn nog steeds zichtbaar in het landschap, maar ook in archeologische vindplaatsen.
Begraafplaats van tot slaaf gemaakten
In 2021 vond men bij werkzaamheden rond het vliegveld resten van een begraafplaats van tot slaaf gemaakten. Door het ontstane rumoer rond de opgravingen besloot de St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance bij Unesco aan te kloppen. Juist ook om het universele belang van dit soort plekken te benadrukken. Uiteindelijk leidde dit contact tot de nominatie van zowel Golden Rock als Godet. Unesco consulteerde verschillende stakeholders, overheden en experts en kwam tot de conclusie dat beide nominaties de erkenning zeer verdienen.
Image
Begraafplaats Golden Rock bij het vliegveld van Sint Eustatius.
Locaties van de begraafplaatsen
Routes of Enslaved Peoples Programma
De erkenning als place of history maakt onderdeel uit van het Routes of Enslaved Peoples Programma van Unesco, dat sinds 1994 bestaat. Het programma richt zich met name op eigentijdse vragen over het historische systeem van slavernij en uitbuiting. Naar de doorwerking van sociale, culturele en economische ongelijkheid. En naar het belang van de bijdragen van mensen van Afrikaanse herkomst aan de vooruitgang van de mensheid. Doel is ook het doorbreken van het zwijgen rond het slavernijverleden en het geven van een plek aan dit systeem van uitbuiting in het collectieve geheugen. De historische plekken spelen hierin een belangrijke rol.
Tijdens het dertigjarige jubileum van het Routes of Enslaved Peoples Programma op 9 en 10 oktober zullen tien sites de erkenning krijgen als place of history. Naast de twee bovengenoemde begraafplaatsen gaat het om locaties in onder meer Brazilië, Haïti, Canada en de Verenigde Staten.
Bij de ceremonie zullen een delegatie van de Nederlandse Unesco Commissie, een afvaardiging van Sint Eustatius en de initiatiefnemers aanwezig zijn. De ceremonie vindt op 9 oktober plaats, in de avond.
Begraafplaatsen niet op de Werelderfgoedlijst
In tegenstelling tot wat sommige media beweren betekent deze erkenning niet dat de begraafplaatsen op de Werelderfgoedlijst zijn geplaatst. Het Routes of Enslaved Peoples Programma heeft een andere status.
Unesco kent een reeks aan verschillende erkenningen, waarvan werelderfgoed er slechts één is. Denk bijvoorbeeld aan een erkenning als Immaterieel Erfgoed, als Geopark of als Mens & Biosfeergebied.
