Unesco plaatst aan Nederland verbonden erfgoed op Internationale Memory of the World Register

Unesco plaatst aan Nederland verbonden erfgoed op Internationale Memory of the World Register

Unesco heeft vijf documentaire erfgoedcollecties waar Nederland bij betrokken is ingeschreven op het internationale Memory of the World Register. 

Eén inschrijving is volledig afkomstig uit Nederland. Bij twee andere inschrijvingen nomineerde ons land het erfgoed samen met andere landen. Daarnaast zijn twee collecties toegevoegd aan een bestaande inschrijving uit de vorige editie. In totaal schreef Unesco deze editie 74 erfgoedcollecties in op het internationale register.

Uit Nederland afkomstig:

  • Delta Archieven

    Na de watersnoodramp van 1953 veranderde de Nederlandse overheid voorgoed haar beleid. De bescherming van land en inwoners tegen hoogwater uit zee werd voortaan een nationale aangelegenheid. 

    De ontwikkeling van het Deltaplan, evenals de implementatie en de aanpassingen in beleid en uitvoering, alsmede vooronderzoeken, zijn vastgelegd in de archieven van de Deltadienst. In woord en in beeld documenteren deze archieven de internationaal baanbrekende geschiedenis van Nederlands grootste revolutionaire waterbouwwerken uit de 20e eeuw. 

    De Delta Archieven waren onderdeel van de eerste acht inschrijvingen in 2022 die in het Nederlands Memory of the World Register. Met de inschrijving in het internationale register vervalt deze registratie.
Image
De pijlers van de stormvloedkering in de Oosterschelde in aanbouw.
De pijlers van de stormvloedkering in de Oosterschelde in aanbouw.(Foto: Zeeuws Archief)

Met Nederland gezamenlijk genomineerd:

  • De grootformaat 68mm films van de Mutoscope & Biograph Company

    De 68mm Mutoscope- en Biograph-films behoren tot de vroegste bewegende beelden ooit gemaakt en geprojecteerd. Ze vertegenwoordigen een historisch innovatieve filmtechnologie, ontwikkeld in 1896 door de Mutoscope & Biograph Company om een betere helderheid, detaillering en scherpte van het beeld te verkrijgen. Aangezien het 68mm-formaat na 1903 (ten gunste van 35mm) verouderd raakte en gezien de kwetsbaarheid van het celluloidmateriaal, is het een wonder dat meer dan 300 films in hun oorspronkelijke formaat bewaard zijn gebleven. Deze grootformaatfilms worden sinds de jaren 60 bewaard in Eye Filmmuseum (Amsterdam), het British Film Institute (Londen), het Museum of Modern Art (New York), de Cinémathèque Française (Parijs) en het Centre National du Cinéma et de l'image animée (Bois d'Arcy). Ze bevatten zowel fictie- als non-fictie-inhoud en hebben een lengte van ongeveer één minuut.
Image
Een still uit een film waarop Carré in Amsterdam te zien is.
Een still uit een film waarop Carré in Amsterdam te zien is. (Foto: Eye Filmmuseum)
  • De Kartini Brieven en Archieven: de strijd voor gendergelijkheid

    De documenten uit de collecties van de Universiteitsbibliotheek Leiden, het Nationaal Archief Nederland en the National Archives of the Republic of Indonesia vormen een essentiële basis voor het begrijpen van het leven en de ideeën van Raden Ajeng Kartini (1879-1904). De brieven van Kartini, die vooral worden bewaard in de Nederlandse instellingen, vormen de bron en het fundament van haar ideeën, terwijl de invloed van die brieven op onderwijs, emancipatie en de strijd voor gendergelijkheid terug te vinden is in het Kartini-archief in Indonesië.

    Al tijdens haar korte leven en tot op de dag van vandaag is Kartini een grote inspiratiebron geweest in zowel Indonesische als internationale debatten over onderwijs, feminisme en gendergelijkheid.
Image
Een van de Kartini-brieven. (Foto: Universiteitsbibliotheken Leiden)

Uitbreiding bestaande inschrijving:

  • Documentair erfgoed van tot slaafgemaakten van de Nederlandse Caraïben en hun afstammelingen 1816 – 1969 

    Na de nominatie en de inschrijving in 2023 doken er in Curaçao nog enkele nieuwe collectiestukken op, zoals monsterrollen en aanvullende registers van vrijgemaakte slaven, die onder deze gezamenlijke inschrijving vallen. 

    In de afgelopen periode is in Aruba hard gewerkt aan het beter (digitaal) toegankelijk maken van hun archiefcollecties. Dat bood ook de mogelijkheid om vanuit de blik van het documentair erfgoed van tot slaafgemaakten naar de Arubaanse collecties te kijken. Dit heeft geleid tot de toevoeging van een flinke hoeveelheid materiaal uit de periode 1840 - 1863 van Aruba. Het bevat registers, notariële stukken, brieven en processen verbaal. Bijzonder aan de toevoeging is dat al deze stukken ook online vindbaar en doorzoekbaar zijn via de Coleccion Aruba.
Image
Scan van document uit de Collectie van Aruba (Foto Collecion Aruba)
Een item uit de nu ingescheven collectie van Aruba. (Foto: Coleccion Aruba)

Felicitatie

Vincent Robijn, voorzitter van het Nederlandse Memory of the World Comité, feliciteert de instellingen met deze inschrijvingen en toevoegingen. “Elke nieuwe inschrijving in het Unesco Memory of the World Register is reden voor een feestje! Het Register draagt immers bij aan het versterken van het bewustzijn dat archieven en collecties beschermd moeten worden en toegankelijk moeten zijn voor iedereen. De vijf collecties die nu worden ingeschreven, laten niet alleen zien hoe divers documentair erfgoed is, maar tonen ook hoe archieven en collecties over landsgrenzen en continenten verbonden zijn als resultaat van onze gezamenlijke geschiedenis als mensheid.”

Memory of the World Programma

Met het Memory of the World Programma probeert Unesco waardevolle archieven, bibliotheekcollecties en individuele werken te conserveren en beschermen tegen verwaarlozing, verval of soms zelfs moedwillige vernietiging. Het programma dat al dertig jaar bestaat, creëert bewustzijn voor het belang van documentair erfgoed voor het collectieve geheugen van de mensheid. Een belangrijk middel hierin is het (internationale) Memory of the World Register, een lijst van uitzonderlijk documentair erfgoed met een wereldwijde uitstraling. Met de vier nieuwe inschrijvingen neemt het aantal items op het Internationale MoW Register dat geheel of gedeeltelijk uit Nederland afkomstig is, toe tot twintig.

Nieuwe inschrijvingen in het Nederlandse MoW register

Naast het internationale register bestaan er ook verschillende regionale MoW-lijsten en nationale MoW-lijsten. Nederland heeft sinds vorig 2022 een Nederlands MoW-register. Die lijst bevat op dit moment dertien inschrijvingen. Tijdens het MoW Netwerkevenement op 17 april aanstaande zullen daar ook nieuwe inschrijvingen aan worden toegevoegd. 

Loading...