Op dit moment is de werelderfgoedstatus van de Waddenzee niet in gevaar. Wél is het adviesorgaan van Unesco, natuurbeschermingskoepel IUCN, kritisch over de state of conservation van de Waddenzee. De beheerders en verantwoordelijke lidstaten, Denemarken, Nederland en Duitsland, moeten in februari 2024 opnieuw rapporteren aan Unesco.
Het rapport in het kort
In de afgelopen jaren zijn er veel nieuwe bouwprojecten gepland of gestart in de buurt van de Waddenzee. Deze projecten omvatten onder meer het winnen van olie, zout en gas, de bouw van havens en scheepvaartroutes en het aanleggen van energievoorzieningen. Hoewel de Nederlandse overheid eerder heeft gezegd dat er geen nieuwe vergunningen worden gegeven om gas te winnen in de Waddenzee, lijkt het erop dat de overheid momenteel overweegt om toestemming te geven voor een nieuw gasproject in Ternaard. Dit is volgens het rapport in tegenspraak met de eerdere belofte om het natuurgebied te beschermen.
Daarnaast zijn er ook zorgen over andere projecten, zoals het winnen van zout en het boren naar olie, die mogelijk schadelijk kunnen zijn voor het natuurgebied. Het rapport benadrukt dat dergelijke activiteiten in de buurt van het Werelderfgoed uitgebreid moeten worden beoordeeld en alleen mogen worden goedgekeurd als aangetoond wordt dat ze geen schadelijke gevolgen hebben voor de unieke en uitzonderlijke kenmerken van het gebied. Er wordt aanbevolen een gezamenlijke strategische aanpak te ontwikkelen om de cumulatieve impact van de huidige en geplande projecten te beoordelen. Betrokken partijen moeten samenwerken om ervoor te zorgen dat de plannen de uitzonderlijke waarden van de Waddenzee niet schaden. Het is namelijk van groot belang dat het werelderfgoed voor de toekomst behouden blijft.
Internationaal verplicht
Nederland heeft zich door ondertekening van het Werelderfgoedverdrag internationaal verplicht om dit unieke natuurlijke erfgoed te beschermen en te behouden voor volgende generaties. Daarbij kan en mag het geen moedwillige maatregelen nemen die direct of indirect schade aan het erfgoed toebrengen.
Voor de Nederlandse Unesco Commissie is het helder: De verantwoordelijkheid van Nederland reikt verder dan onze landsgrens en langer dan een generatie. Voor de Waddenzee geldt: zorg dat de staat van dit gebied verbetert zodat mens en natuur daarvan profiteren. Dat betekent geen gasboringen, en bij alle economische activiteiten de cumulatieve effecten in de beoordeling vooraf meenemen, en bij twijfel niet doen. De waarden van dit gebied zijn te groot, en groter dan Nederland en groter dan voor onze tijd alleen.
Het hele advies is te vinden op pagina 38 van dit document.
Het standpunt van de Unesco Commissie in een eerder opiniestuk.
